Dekatyzacja materiału - czym jest i kiedy warto zrobić?

Każda osoba, która czy to rozpoczyna swoją przygodę z szyciem czy też związała się z tą tematyką na stałe, na pewno spotkała się z niemal mitycznym już stwierdzeniem: dekatyzacja tkaniny. Nawet nie będąc osobą szyjącą, ile razy zdarzyło Ci się kupić t-shirt i po pierwszym praniu wyciągnąć rzecz o rozmiar mniejszą lub mieć poskręcane szwy boczne? Zatem: co to jest dekatyzacja materiału?

Dekatyzacja tkaniny - co to za proces?

Dekatyzacja materiału przed szyciem to proces, który polega na poddaniu materiału pod działanie wody oraz temperatury: ciepłej i zimnej. No dobrze, na pierwszy rzut oka nic prostszego, ale jak powinna przebiegać dekatyzacja tkaniny, aby zrobić to prawidłowo? Najprościej jak się tylko da, materiał dekatyzowany najzwyczajniej w świecie moczymy, np. poprzez wypranie lub wyprasowanie z bardzo dużą ilością pary wodnej. Celem dekatyzacji jest maksymalne możliwe wykurczenie się włókien, tak żeby ubranie nie zbiegło się już po uszyciu i pierwszym praniu.

Jakie materiały należy dekatyzować?

Tradycyjny krawiec powiedziałby: wszystkie! Rzeczywiście, nawet te włókna, które w teorii nie wykazują właściwości kurczenia się (poliester) i były poddawane procesowi wykurczania na etapie produkcji, mogą finalnie spłatać nam figla. Na pewno powinniśmy dekatyzować zarówno naturalne włókna (bawełna, len), jak i sztuczne (tencel, modal, wiskoza). Niemniej jednak, będąc przy naturalnych materiałach, zwróć uwagę na te gatunki, które mogą być poddawane tylko obróbce chemicznej: wełna, jedwab. Co w procesie szycia istotne: nie dekatyzujemy dodatków i wkładów odzieżowych oraz materiałów kaletniczych, syntetycznych, powlekanych i wodoodpornych. 

Dlaczego dekatyzacja materiału przed szyciem jest taka ważna?

Po pierwsze dekatyzujemy ze względu na higienę: nigdy nie wiadomo, gdzie i w jakich warunkach dany materiał się znajdował. Po drugie: kurczenie się surowca. Każdy materiał, niezależnie od pochodzenia ma swoją kurczliwość. W wyniku kontaktu z ciepłem i wilgocią - niektóre materiały kurczą się niezauważalnie, a niektóre mogą bić rekordy i kurczyć się nawet 15 cm na jednym metrze bieżącym! Dlatego tak ważne jest, by zanim powycinamy elementy składające się na naszą sukienkę, bluzkę czy spodnie, poddać materiał "obróbce". 

Jak dekatyzować materiał i kiedy to robić?

Poszczególne rodzaje materiałów będą mieć możliwe różne temperatury prania i prasowania i zawsze, ale to zawsze rekomendujemy przestrzegania zaleceń producenta danego materiału, bo inaczej będziemy dekatyzować bawełnę, a inaczej cienką wełnę garniturową. Na pewno każdy materiał przed zdekatyzowaniem należy przygotować, tzn. albo obrzucić strzępiące się brzegi na owerloku lub za pomocą ściegu tzw. owerlokowego na maszynie do szycia lub umieścić kupon w siatce, płóciennej torbie na pranie lub poszewce na poduszkę. Materiał, który bardzo strzępi się na krawędziach, niezabezpieczony w procesie prania, na pewno będzie mieć mocno naruszone cięte krawędzie. 

Kiedy już mamy przygotowany materiał, wówczas dobieramy parametry prania i ustawiamy krótki program lub płukanie. Ustawiamy najmniejszą ilość wirowań, nie włączamy funkcji suszenia. Nie jest wymagane używanie detergentów, ale użycie płynu do płukania na pewno nie zaszkodzi, a potencjalnie wyeliminuje poprodukcyjny zapach, usunie zanieczyszczenia i zapobiegnie elektryzowaniu się. 

Czy materiał dekatyzowany może być tylko przy użyciu żelazka? 

W zasadzie tak, rekomendowane są dwie metody. Pierwsza z nich to bardzo intensywne i dogłębne nawilżenie materiału, a następnie prasowanie go z dużą ilością pary aż wyschnie. Druga metoda to prasowanie materiału suchego, ale z odkręconą maksymalną ilością pary - ta metoda bywa ryzykowna w przypadku wielu popularnych materiałów, zwłaszcza gdy nasze żelazko nie posiada idealnego wyrzutu pary i wraz z parą zdarza mu się wypuszczać kropelki wody. Pojedynczy strumień wody z żelazka może pozostawiać smugi na materiale, które finalnie i tak zmuszą nas do wyprania kuponu - inaczej nie będzie się dało ich pozbyć. 

Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu  nie masz już żadnych wątpliwości, że dekatyzacja to istotny proces, którego nie warto omijać. Szycie uczy nas cierpliwości na każdym kroku - równiez na etapie przygotowania materiału przed całym procesem.

Jeśli masz do nas jakieś dodatkowe pytania w kontekście dekatyzacji materiału, służymy naszą pomocą :)